Buduj poczucie własnej wartości.

Ludzie, którzy maja odpowiednie poczucie własnej wartości są pewni tego co robią, działają, wybierają, podejmują decyzje. Ich skłonność do ryzyka jest znacznie większa. Można zatem powiedzieć, że są bardziej przedsiębiorczy od osób z niską samooceną. Rzadko rozwijają się u nich uzależnienia od alkoholu czy narkotyków, są bardziej odporne na lęki czy stres. Nie oznacza to że nie mają problemów – są po prostu lepiej wyposażeni w zasoby wewnętrzne by z tymi problemami sobie radzić.

Niskie poczucie własnej wartości sprzyja zrachowaniom depresyjnym. A te z kolei wiążą się z takimi cechami jak: brak pewności siebie, dokonywanie niekorzystne porównania z innymi, wysoka samokrytyka, poczucie bycia bezwartościowym, smutek, nierealistyczne cele.

Czym jest poczucie własnej wartości?

Profesor Piotr Oleś (2009) wyjaśnia że poczucie własnej wartości to odpowiedź na pytanie „Jak się czuję z tym kim jestem?”. Zatem pytam Ciebie: Jak się czujesz z tym kim jesteś? Jaka postawę masz wobec siebie samego?

    Jak każda postawa, tak i poczucie własnej wartości zawiera w sobie trzy komponenty:
  • - intelektualny, czyli przekonania na swój własny temat,
  • - emocjonalny, czyli emocje i uczucia wobec samego siebie,
  • - behawioralny, czyli jak zachowujesz się wobec siebie.

Skąd się bierze niska samoocena?

U osób z niskim poczuciem własnej wartości występuje wspólny czynnik, jest to słabo ukształtowany obraz siebie, czego wynikiem może być brak wglądu, autorefleksji czy analizy własnych zachowań. Inna przyczyna to otrzymywanie wielu niekoniecznie obiektywnych informacji o sobie od osób, które miały znaczący wpływ na funkcjonowanie – np. rodziców czy nauczycieli.

Jeszcze innym źródłem niskiej samooceny są rozbieżności jakie prowadzą do odczuwania negatywnych emocji:

  1. Ja idealne – pragnienia, nadzieje, aspiracje, życzenia co do własnej osoby;
  2. Ja realne – rzeczywiste informacje na własny tema;
  3. Ja powinnościowe – zawiera przekonania o obowiązkach, powinnościach.
Rozbieżność między ja realne, a ja idealne powoduje emocje smutku, rozczarowania, czy uczucie frustracji – może nawet doprowadzić do depresji. Rozbieżność między ja realne, a ja powinnościowe wywołuje niepokój, lęk czy poczucie winy.

Na co dzień zachowania związane z niską samooceną mogą przybierać formę zachowań agresywnych, lub frustracji, która kierowana jest w stronę innych. Poczucie własnej wartości jest procesem, który kształtuje się od dzieciństwa, wpływ mają tutaj w szczególności: komunikaty od innych ludzi – rówieśników, rodziny, nauczycieli, porównania społeczne, bilans porażek i sukcesów, aktywność własna.

Czy należysz do grupy osób z niskim poczuciem własnej wartości?

Poniżej przedstawiony został szereg stwierdzeń – zachowań, które dotyczą osób charakteryzujących się niską samooceną. Zobacz czy poniższe stwierdzenia dotyczą Ciebie:

  1. Nadmierna koncentracja na własnych błędach, słabościach, porażkach i wadach;
  2. Nie doceniam własnych zalet;
  3. Dokonuję porównań z innymi, często niekorzystnych dla mnie;
  4. Jestem wrażliwy/a na krytykę ze strony innych;
  5. Cechuje mnie niepewność, potrzebuję by ktoś ciągle potwierdzał słuszność moich wyborów;
  6. Przypisuję sobie winy za porażki, a sukcesy losowi;
  7. Unikam ambitnych celów lub stawiam sobie do wykonania nierealistyczne zadania;
  8. Wycofuję się z nowych zadań;
  9. Jestem nieśmiały i unikam wystąpień publicznych;
  10. W przypadku pojawienia się trudności wycofuję się z działań;
  11. Zaprzeczam komplementom;
  12. Cechuje mnie podejrzliwość oraz nieufność wobec innych;
  13. Zaniedbuję własne potrzeby;
  14. Jestem mało asertywny/a.

Jak pracować nad podniesieniem własnej wartości?

    Zdaniem psychoterapeuty Nathaniela Branden’a istnieje sześć filarów poczucia własnej wartości:
  • Filar 1 – Praktyka świadomego życia.
  • Filar 2 – Praktyka samoakceptacji.
  • Filar 3 – Praktyka odpowiedzialności.
  • Filar 4 – Praktyka asertywności.
  • Filar 5 – Praktyka życia celowego.
  • Filar 6 – Integralność osobista.

Pracę nad samooceną można zacząć w każdym momencie, nie jest to jednak jednorazowe działanie, a raczej proces przez który przechodzi się małymi krokami. Pamiętaj, że samoocena jest czynnikiem wyzwalającym Twoją motywację do działania. Pracując nad nią można obserwować powoli zmieniające się podejście do wielu obszarów funkcjonowania. Efekty mogą być zdumiewające !

Od czego zatem zacząć?

O autorze

Ekspert w zakresie kształtowania kompetencji społecznych i osobistych. Psycholog i trener, prowadzi szkolenia z zakresu: work life balans, radzenie sobie ze stresem, zarządzanie czasem, inteligencja emocjonalna, analiza transakcyjna w relacjach pracowniczych. Swoimi szkoleniami wspiera korporacyjne programy corporate wellness. Prowadzi szkolenia dla korporacji, w tym m.in.: Delphi, Skanska, Mondelez, Coca-Cola. Dodatkowo realizuje z klientami procesy career coachingu, gdzie wspiera pracowników w rozwoju ich ścieżki zawodowej. Działa na rzecz propagowania coachingu w doradztwie zawodowym.