Powszechna kradzież myśli.
Dobrym rozwiązaniem dla uczelni wyższych jest wzbudzenie u studentów odpowiedzialności za własny proces edukacyjny, oraz odkrywanie w sobie zaangażowania, indywidulanej ścieżki rozwoju. Osobiste zmotywowanie do poszukiwania i odkrywania wyzwań podczas studiów podniosłoby poziom samego nauczania.
Z badań wykonanych przez Gromkowską-Melosik wynika, że ok. 94% ankietowanych studentów tworzy plagiaty. Z badań ewaluacyjnych programu „Skradzione Myśli” Stowarzyszenia Q Zmianom wynika, że 86% przebadanych gimnazjalistów zachowuje się nieuczciwie ściągając prace domowe i wypracowania. Szokujące?
Dlaczego dochodzi do plagiatowania?
Mechanizm obniżania poziomu nauczania został przedstawiony w reportażu „Fabryka Dyplomów” (2012r). W programie „Czarno na białym” pokazano patologiczny system rekrutacji uczelni wyższych. Zakłada on, że im więcej studentów na uczelni, tym większa jest stabilność zawodowa wykładowców. Cierpi na tym jednak standard nauczania. Podwyższanie poziomu wymagań mogłoby spowodować odpływ studentów z uczelni, a to z kolei mogłoby doprowadzić do zwalniania kadry.
Z drugiej strony, plagiatowanie to problem kontroli prac oddawanych przez uczniów, czy studentów. Przykładowo, tematy na języku polskim w gimnazjum powtarzają się, co samo przez się „usprawiedliwia” ściąganie tzw. gotowców. Na studiach ilość studentów i tematów, jakie wybierają jest z kolei zbyt duża, aby doktor czy profesor mógł kontrolować ich podobieństwo. Co ciekawe, czynnikami wpływającymi na ściąganie jest również postrzeganie siebie i innych. W 2013 roku Stowarzyszenie Q Zmianom przeprowadziło badania pre i post w ramach prowadzonego przez siebie programu „Skradzione myśli”. Wyniki ankiety przed warsztatami z zakresu przeciwdziałania ściąganiu i plagiatowaniu pokazały, że 54% ankietowanych uważało, że niektórzy ściągają, ponieważ nie wierzą we własne siły. 49% przebadanych gimnazjalistów było przekonanych, że ściąganie to forma koleżeńskiej przysługi.
Jak przeciwdziałać?
Główną formą walki uczelni wyższych z plagiatowaniem to systemy informatyczne, które skanują prace dyplomowe. Jeżeli pojawią się zbyt duże podobieństwa względem kilku prac student nie może jej bronić. Niestety programy nie mają 100-procentowej skuteczności.
Kolejnym rozwiązaniem są oddziaływania psychoedukacyjne. Po 5-godzinnych warsztatach Stowarzyszenia Q Zmianom 37% nastolatków uważało, że ściągają, ponieważ nie wierzą w siebie (czyli o 17% mniej niż w pre teście). A tylko 13% gimnazjalistów zgadzało się, że ściągnie to forma koleżeńskiej przysługi (czyli o 36% mniej niż w pre teście!). Wyniki zatem wyraźnie pokazują, że programy edukacyjne, rozwojowe prowadzone metodą warsztatową, zdecydowanie pozytywnie wpływają na postawy młodzieży.
Dodatkowo przyznanie przed sobą, że plagiatowanie nie jest uczciwe, może prowadzić do zmiany zachowania bazując na koncepcji dysonansu poznawczego. Jeżeli pojawi się niespójność człowiek dąży do jej likwidacji poprzez – zmianę swojego poglądu lub zachowania. Jeżeli zatem poprzez warsztaty zmieniono poznawcze nastawienie do ściągania można oczekiwać pozytywnych zachowań podczas lekcji.
Wydaje się również, że bardzo dobrym rozwiązaniem dla uczelni wyższych jest wzbudzenie u studentów odpowiedzialności za własny proces edukacyjny, oraz odkrywanie w sobie zaangażowania, indywidulanej ścieżki rozwoju. Osobiste zmotywowanie do poszukiwania i odkrywania wyzwań podczas studiów podniosłoby poziom samego nauczania. Wśród rozwiązań dla niższych poziomów edukacji znajdują się: pobudzenie twórczości nauczycieli, nieszablonowe podejście do tematu, motywowanie uczniów do samodzielnej pracy. Jednak, aby to zrobić, samemu trzeba mieć MOTYWACJĘ i CZAS.
Czytaj także: Buduj poczucie własnej wartości
Ściąganie to powszechne zjawisko, któremu należy zdecydowanie przeciwdziałać, obniża poziom edukacji w Polsce i wpływa pośrednio na słaby rozwój gospodarki. Tym, co pomaga w walce z nim to, twórcze podejście do tematu, którego się naucza. Wymaganie od uczniów oraz studentów kreatywności i pomysłowości. Z drugiej strony, motywowanie dzieci, młodzieży i osób dorosłych do stawiania sobie wymagań i wzięcia odpowiedzialności za swój proces edukacji. Takie dwutorowe działanie może przynieść pozytywny efekt w postaci zmniejszenia się zjawiska plagiatowania i większej samodzielności w zdobywaniu wykształcenia.
Literatura:
- Gromkowska-Melosik, A. (2007). Ściągi, plagiaty, fałszywe dyplomy. GWP
- Bobowska M., Matus M., Szabuńko A. (2013). Skradzione Myśli – porywające lecz porwane. http://www.qzmianom.org/files/SkradzioneMyśliraport.pdf
- Festinger L. (1957). A Theory of Cognitive Dissonance. Stanford, CA: Stanford University Press.
