Trenuj nowe umiejętności poprzez... dramę.
Z międzynarodowych badań wynika, że uczestnicy warsztatów dramowych są bardziej twórczy, elastyczni, aktywni, przedsiębiorczy, bardziej tolerancyjni w prównaniu do osób, którze nie uczestniczyły w takich zajęciach.
Drama stosowana DZIAŁA, ale JAK?
Międzynarodowe badania projektu DICE (Drama Improves Lisbon Key Competences, 2010) przeprowadzone na 4500-osobowej próbie w 12 różnych krajach, również w Polsce, wykazały, że udział w warsztatach dramowych wpływa na lepsze poczucie własnej wartości. Uczestnicy w większym stopniu akcpetują mniejszości narodowe i grupy zagrożone wykluczeniem społecznym, są bardziej przedsiębiorczy, elastyczni i kreatywni, a nauczyciele wyżej oceniają ich aktywność.
Co wspólnego ma drama z biologicznym funkcjonowaniem mózgu?
Drama stosowana opiera się na naturalnej dla (większości) ludzi skłonności do empatyzowania, ale również umiejętności odgrywania ról. Dzięki układzie neuronów lustrzanych (MNS – mirror neurons system) poprzez zwykłe obserowanie danej czynności ludzki mózg reaguje tak, jakby sam wykonywał tę czynność. Patrząc jak osoba się uśmiecha w naszym mózgu aktywują się dokładnie te same struktury odpowiadające za mimikę twarzy, pomimo faktu, że nie musimy oddwzajemniać tej reakcji. Wystarczy, że jesteśmy widzami, a już angażujemy się w cudze działanie. Dzięki tej właściwości uczymy się przez obserwację.
Jeżeli chodzi o odgrywanie roli, to sztampowym przykładem zachowywania się w określony sposób poprzez nabycie pewnych atrybutów jest eksperyment Zimbardo. Jedynie poprzez ubranie się w stoje więźniów lub policjantów studenci zachowywali się w sposób odpowiedni do roli jaką im losowo przypisano. Policjanci stawali się coraz bardziej brutalni, ponieważ czuli, że posiadają władzę i autorytet. Oczywiście jest to przykład bardzo ekstremalny jednak w codziennym życiu wcielamy się w sytuacje, w których automatycznie „odgrywamy” swoje role. Czasami jest to dla nas wygodne, lecz czasem jest źródłem konfliktu i cierpienia.
Czy każdy umie wchodzić w role?
Aby korzystać z damy stosowanej nie trzeba być profesjonalnymi aktorami, ponieważ każdy posiada zdolność do odgrywania sytuacji. Od najmłodszych lat bawimy się „w dom”, „szkołę”, „wojnę”, „odkrywców skarbów” itd. Dzieci wcielają się i odgrywają role, które pozwolą im nabyć umiejętności potrzebne w życiu dorosłym tj. współpraca, znajomość procedur tj. podawanie i jedzenie obiadu itd. Jest to pewnego rodzaju symulacja późniejszego życia. Podobnie drama jest symulacją życia. Augusto Boal stwierdził „Nieważne, że działanie jest fikcyjne, ważne, że to działanie”. I jest to prawda. Nasz mózg nie widzi wielkiej różnicy między tym co prawdziwe i nieprawdziwe, działa zawsze tak samo. I to jest klucz do skuteczności dramy.
W bezpiecznych warunkach uczestnicy warsztatów dramowych mogą trenować nowe umiejętności tak, jak gdyby było to naprawdę i dzięki temu szlifować je, szukać rozwiązań i alternatywnych strategii działania. Bazując na naturalnych skłonnościach każdego człowieka do odgrywania roli i empatyzowania z innymi można stworzyć przestrzeń do zmiany, która jak pokazują badania, jest trwała.
Literatura:
- Bandura, A. (1962). Social Learning through Imitation. University of Nebraska Press: Lincoln, NE Kto rzuca kostką? Badania DICE http://www.dramanetwork.eu/file/Ktorzucakostka1.pdf
- Myer, D. G. (2007). Exploring Social Psychology. The McGraw – Hill Companies: New York.
- Rizzolatti, G., Fogassi, L., Gallese, V. (2006). Mirrors in the Mind. Scientific American. http://www.utexas.edu/cola/depts/english/_files/pdf/Mirrors_in_the_Mind.pdf
